Zależnie w jaki sposób Osoby Wysoko Wrażliwe myślą o sobie i jak działają na co dzień, wysoka wrażliwość może być dla nich wielką zaletą lub ograniczającą wadą. Jednakże po zmianie myślenia o sobie (co oczywiście nie jest prostym zadaniem) na bardziej realistyczne wysoka wrażliwość zdecydowanie może być wielką siłą. Bo jak pisze autorka świat potrzebuje dobrze wychowanych, wysoko wrażliwych osób. Jolanta Łasiewicka. redaktor naczelna miesięcznika Dziecko. Wysoko wrażliwe dziecko to dar przekonuje w swojej książce Elaine Aron. Psycholożka w praktyczny sposób pokazuje, jak rozpoznać wysoką wrażliwość oraz jak wspierać rozwój dziecka. Słowa, które słyszymy w dzieciństwie, kształtują nas. Bardzo często generują one wzorce myślenia i funkcjonowania w dalszym życiu. Dziecko wysoko wrażliwe w środowisku awersyjnym, doświadczające braku akceptacji, wsparcia lub deprywacji potrzeb emocjonalnych, wykazuje większą podatność na zaburzenia afektywne i behawioralne. Psychoterapeutka wymieniła cechy, które charakteryzują tę osobowość. Rodzice czasem przeczuwają, że mają nadzwyczaj wrażliwe dziecko. Dzięki opracowaniu amerykańskiej psychoterapeutki mogą stwierdzić, czy chodzi o WWO (wysoko wrażliwą osobowość). Doktor Elaine Aron wyróżniła cechy, które ją charakteryzują. Sprawdź, czy „Wysoko wrażliwe dziecko w grupie przedszkolnej i szkolnej.” W pakiecie: ⭐ Imienne zaświadczenie uczestnictwa ⭐ Pełna prezentacja z webinaru ⭐ E-book. Webinar jest bezpłatny. Opłata dotyczy osób, które chcą otrzymać zaświadczenie. Obejmuje przygotowanie i wysyłkę imiennego, cyfrowego zaświadczenia. #zabawa #zabawazdzieckiem #dziecko #wysokawrażliwość #emocje #potrzeby #rodzice Ten film powstał z fragmentów spotkania organizowanego w ramach grupy wsparci . Wysoko wrażliwe dziecko potrzebuje dla dobrego rozwoju odpowiedniego wychowania i wsparcia. W przeciwnym razie możemy skrzywdzić je na całe życie. Poznaj cechy WWD i rozwiąż test psychologiczny, by sprawdzić, czy twoje dziecko jest wysoko wrażliwe. Wysoko wrażliwi ludzie stanowią od 15 do 20 proc. ogółu ludzkości, wynika z badań Elaine Aron, profesorki psychologii i autorki książki „Wysoko wrażliwe dziecko. Jak je zrozumieć i pomóc mu żyć w przytłaczającym świecie” (wyd. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne). Co oznacza określenie wysoko wrażliwe dziecko? Spis treści: Wysoko wrażliwe dziecko – co to znaczy Jak rozpoznać wysoko wrażliwe dziecko Test: czy masz wysoko wrażliwe dziecko? Wysoko wrażliwe dziecko – jak mu pomóc? Wysoko wrażliwe dziecko - co to znaczy? Wysoko wrażliwe dziecko (WWD) określa się też skrótem WWO (wysoko wrażliwa osobowość). Jak czytamy w książce E. Aron, wysoko wrażliwe dziecko, odznacza się charakterystycznymi cechami, które można uznać za objawy wysokiej wrażliwości. Wysoko wrażliwe dziecko jest: empatyczne wyjątkowo bystre kreatywne ostrożne ma silną intuicję Dziecko wysoko wrażliwe może szybko poczuć się przytłoczone nadmierną liczbą bodźców. Sprawiają one, że WWD stają się drażliwe. Najczęściej są: nieco wycofane, refleksyjne, nieśmiałe, często sprawiają wrażenie smutnych. Jak podkreśla Aron, wysoka wrażliwość nie jest odchyleniem od normy. Wymaga jednak odpowiedniego traktowania, by pomóc dziecku dobrze funkcjonować w świecie, który często wydaje mu się przytłaczający i niepokojący. Jak rozpoznać wysoko wrażliwe dziecko Dziecko WWD ma pewne cechy charakteru, które sprawiają, że wyróżnia się na tle innych dzieci. Do najbardziej wyrazistych elementów osobowości WWO należą następujące cechy: wrażliwość na muzykę i inne formy sztuki złożone życie wewnętrzne kłopoty z wykonywaniem zadań pod presją czasu wyczuwanie nastrojów innych ludzi i im uleganie wrażliwość na ból, głód, pragnienie, niewyspanie skupienie na doznaniach płynących z ciała łatwe psychiczne męczenie się zauważanie nawet najmniejszych zmian w natężeniu dźwięków, światła i innych bodźców. W praktyce wygląda to tak, że wysokwrażliwe dziecko może reagować nawet na delikatne zapachy, może twierdzić, że jest zbyt głośno lub zbyt jasno, może narzekać na mróz szczypiący w policzki lub chłodny wiatr, przeszkadzają mu metki w ubraniach. Dziecko WWD jest empatyczne, kreatywne i ma wysoką wrażliwość artystyczną. Czy masz wysoko wrażliwe dziecko - test Aby sprawdzić, czy twoje dziecko jest WWO, rozwiąż poniższy kwestionariusz dla rodziców z książki Elaine Aron. Możesz go wydrukować, klikając w poniższą grafikę lub zaznaczyć odpowiedzi na kartce. Instrukcja. Przy każdym stwierdzeniu zaznacz właściwą odpowiedź. Zaznacz „P” (prawda), jeśli zdanie jest albo było przez dłuższy czas w przeszłości prawdziwe lub raczej prawdziwe w przypadku twojego dziecka. Zaznacz „F” (fałsz), jeśli zdanie nie odnosi się do twojego dziecka bądź odnosi się do niego w niewielkim stopniu. Moje dziecko: 1. P F łatwo się przestrasza. 2. P F skarży się na gryzące ubrania, szwy w skarpetkach czy metki, które drapią jego skórę. 3. P F zazwyczaj nie lubi wielkich niespodzianek. 4. P F lepiej się uczy dzięki łagodnym wskazówkom, a nie surowym karom. 5. P F zdaje się czytać w moich myślach. 6. P F używa słów skomplikowanych jak na swój wiek. 7. P F wyczuwa nawet najdelikatniejszy niezwykły zapach. 8. P F ma inteligentne poczucie humoru. 9. P F zdaje się obdarzone intuicją. 10. P F z trudem zasypia po ekscytującym dniu. 11. P F niezbyt dobrze sobie radzi z dużymi zadaniami. 12. P F chce się przebrać, jeśli jego ubranie jest wilgotne lub zabrudzone piaskiem. 13. P F zadaje mnóstwo pytań. 14. P F jest perfekcjonistą. 15. P F zauważa cierpienie i stres innych ludzi. 16. P F preferuje spokojne zabawy. 17. P F zadaje głębokie i skłaniające do refleksji pytania. 18. P F jest bardzo wrażliwe na ból. 19. P F nie lubi hałaśliwych miejsc. 20. P F zauważa subtelności (że coś zostało przesunięte, zmianę w czyimś wyglądzie itd.). 21. P F zanim podejmie jakieś wyzwanie, zastanawia się, czy jest to bezpieczne. 22. P F najlepiej funkcjonuje wtedy, gdy w jego otoczeniu nie ma obcych. 23. P F odczuwa wszystko bardzo głęboko. Wysoko wrażliwe dziecko (WWO) – jak mu pomóc? Dziecko WWO wymaga odpowiedniego traktowania, dużej uważności i empatii. Jak zatem postępować z wysoko wrażliwym dzieckiem? Kluczem do jego wychowania jest zrozumienie jego niezwykłości, by uniknąć błędów, które mogą bardzo skrzywdzić wrażliwca. Częstym problemem wysoko wrażliwych dzieci są zaburzenia lękowe bądź stany depresyjne, do których prowadzi brak zrozumienia ze strony otoczenia. Najważniejsze dla rodziców i opiekunów dzieci WWO jest potraktowanie wysokiej wrażliwości jako daru, a nie ograniczenia. materiały prasowe W poradniku Gdańskiego Wydawnictwa Psychologicznego znajdziesz rady, jak wychowywać swoje wysoko wrażliwe dziecko na każdym etapie jego dzieciństwa. Aron w przystępny sposób wyjaśnia zawiłości natury WWD, wyzwania, jakie stawia przed rodzicami opieka nad takim dzieckiem i podpowiada, jak je wychowywać, by było radosne i szczęśliwe. Książka zawiera też wskazówki dla nauczycieli, co jest niezwykle cenne, ponieważ wielu z nich ma problem z nauczaniem dzieci, które nie pasują do szablonu. Kwestionariusz pochodzi z książki Elaine Aron „Wysoko wrażliwe dziecko. Jak je zrozumieć i pomóc mu żyć w przytłaczającym świecie”, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2017. Zobacz też: Tego nigdy nie rób: 5 rzeczy niszczących samoocenę dziecka Jak oswoić dziecięce lęki? 3 proste sposoby High Need Baby: 12 oznak, że masz wyjątkowo wymagające dziecko Osoba wysoce wrażliwa doświadcza świata inaczej niż inni. Ze względu na biologiczne różnice, z którymi się urodziła, jest bardziej świadoma pewnych odmienności, a także głęboko przetwarza informacje. Jak wspierać taką osobę, jeśli znajduje się w grupie dzieci o innym stopniu wrażliwości? Czy można ułatwić jej funkcjonowanie, by jej rozwój przebiegał prawidłowo? Kim jest osoba wysoko wrażliwa? Wysoko wrażliwa osoba (WWO) to termin stworzony do określenia grupy ludzi, których mózgi bardzo głęboko przetwarzają wszystkie informacje, w tym emocje, myśli i bodźce sensoryczne. To sprawia, że ​​są bardziej wrażliwi, zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie, w porównaniu z innymi ludźmi. Osoba wysoko wrażliwa posiada cechę temperamentu, którą profesjonalnie określa się wrażliwością przetwarzania sensorycznego. Cecha ta opisuje zarówno pozytywne, jak i negatywne, międzyludzkie różnice we wrażliwości na środowisko. POLECAMY Samo pojęcie wysoko wrażliwej osoby zostało wprowadzone przez dr Elaine Aron (psycholożkę i autorkę książki Wysoko wrażliwi, wydanej w 1996 r.). Dzięki sukcesowi tej publikacji zostało ono spopularyzowane i coraz częściej używane jest przez osoby interesujące się własnym rozwojem. Warto pamiętać, że wysoka wrażliwość to cecha osobowości, a nie zaburzenie czy też choroba. Samo pojęcie nie jest jeszcze naukowo do końca określone. Według dr Elaine Aron szacuje się, że ok. 20% populacji rodzi się z wyższą wrażliwością na przetwarzanie sensoryczne. Oznacza to, że ​​ układ nerwowy takich osób przetwarza informacje bardziej szczegółowo, niż to występuje u innych. Tak dokładne przetwarzanie, mimo swoich plusów, może prowadzić do nadmiernej stymulacji. Wysoko wrażliwe dziecko Jest bardzo prawdopodobne, że w każdej grupie znajduje się kilka wysoko wrażliwych dzieci. Wysoka wrażliwość wiąże się zarówno z pozytywnymi cechami, jak i tymi, które mogą utrudniać ogólne funkcjonowanie. Dla części wysoko wrażliwych dzieci problemem jest ich wysoka wrażliwość na hałas, zwykle nieodłącznie związanym z przebywaniem w tłumie dzieci. Także zdobywanie pewnych umiejętności społecznych zajmuje im trochę więcej czasu, co może skutkować przypisaniem im „łatki” nieśmiałych i wycofanych. Wiele wysoko wrażliwych osób reaguje emocjonalnie na wszelkie niesprawiedliwości, a także z trudnością dostosowuje się do zmian i bycia „pod presją”. Poprzez swoje przeczulenie na wszelkie bodźce, łatwo czują się przytłoczeni własnymi emocjami. Zrozumienie WWO może obudzić wrażliwość u innych osób, przebywających razem z nimi. Szkolenia nauczycieli na temat osób bardzo wrażliwych prawie jednak nie występują. Z pewnością jest to obszar, który wymaga większej uwagi systemu edukacji. Nieznajomość potrzeb i funkcjonowania WWO może prowadzić do niepotrzebnego etykietowania, czego można by łatwo uniknąć, gdyby nauczyciele stali się bardziej świadomi tego problemu i zaczęli stosować skuteczne strategie na swoich zajęciach. Wielu z nauczycieli wskazuje, że wiedzieli, że niektórzy z ich uczniów są bardziej wrażliwi, ale nie byli w pełni zaznajomieni z pojęciem osób wysoko wrażliwych. Zapytani o to, jak dbają o swoich wrażliwych uczniów, często odpowiadali, że zwykle próbują bardziej zaangażować ich w zadania lub zadawać im otwarte pytania, jednak bez świadomości, czy to naprawdę jest najlepsze wsparcie. Niektórzy wspominają także, że brakuje dostępnych zasobów, a uczniowie, którzy gorzej radzą sobie z nauką, a także ci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i niepełnosprawnościami, są zwykle postrzegani priorytetowo. Nauczycielom trudno było określić, jak zapewnić wysoko wrażliwym uczniom prawidłowe warunki rozwoju. Jest to kluczowy problem, gdyż w sytuacji, kiedy bardzo wrażliwi uczniowie znajdują się w sprzyjającym środowisku, osiągają lepsze oceny i wyższy poziom umiejętności społecznych (Baryła-Matejczuk, 2020). Znaki szczególne bardzo wrażliwych dzieci Dziecko wysoko wrażliwe może powoli odpowiadać na pytania, a także odpowiadać nietypową konstrukcją zdania. Bardzo łatwo nadmiernie się stymuluje i nie radzi sobie dobrze z terminowością lub presją czasu. Zdarza się też, że reaguje emocjonalnie i z trudnością przyjmuje krytykę. Warto, by nauczyciele uświadomili sobie te różnice na początku drogi edukacyjnej tych dzieci i zrozumieli, że dostrzeżenie tych znaków może pomóc w rozpoczęciu procesu ich identyfikacji. Częścią tego procesu powinno być również ostrożne określanie dzieci jako „nadwrażliwych” lub „zbyt delikatnych”, aby ich nie etykietować na starcie. Może to dotyczyć zwłaszcza chłopców, dla których bycie wrażliwym w społeczeństwach, w których oczekuje się, że mężczyźni będą twardzi i silni, jest bardzo trudne. Używanie negatywnych określeń przy nazywaniu zachowań, które odbiegają od tych rzekomych norm, może być szkodliwe dla ich rozwoju. Najważniejszym zadaniem w kontekście pracy z dziećmi wysoko wrażliwymi jest zapewnienie nauczycielom dostępu do zasobów i zwiększenie świadomości tego problemu – co z kolei może mieć duży wpływ na jakość nauczania i uczenia się. Dziecko wysoce wrażliwe jako wyzwanie dla edukacji Temat wrażliwości w literaturze psychologicznej opisywany jest na różne sposoby. Psychologia rozwojowa kładzie nacisk na wrażliwość dziecka przede wszystkim jako gotowość lub podatność na określone wpływy, których celem jest rozwinięcie pewnych funkcji lub doskonalenie pewnych umiejętności. W tym przypadku wrażliwość opisuje się w odniesieniu do interakcji z otoczeniem, na którą składają się cechy dziecka, zasoby środowiskowe, a także jakość relacji dziecka z otoczeniem (Brzezińska, 2003). Wysoka wrażliwość u dzieci może być odbierana przez rodziców i nauczycieli jako dysfunkcja lub deficyt. Dziecko, którego reakcje w dużej mierze różnią się od reakcji rówieśników, staje się problemem, a rodzice mogą martwić się o jego zdolność do radzenia sobie z rzeczywistością przedszkolną i szkolną. Warto, by wysoka wrażliwość była jednak postrzegana jako indywidualny zasób dziecka i jego potencjał. Niektórzy określają ją jako zaletę, której pojawienie się wymaga zapewnienia odpowiednich warunków podtrzymujących. Zalety i wady, które mogą wiązać się z wysoką wrażliwością Liczne badania wykazały, że sama wysoka wrażliwość nie jest zaburzeniem, jednak w niesprzyjających warunkach może wiązać się z licznymi trudnościami. Dzieci bardzo wrażliwe określane są jako reaktywne, łatwo podatne na stres, nieśmiałe, zahamowane w zachowaniu. Jednak w sprzyjającym środowisku dzieci wysoko wrażliwe radzą sobie lepiej niż ich rówieśnicy: osiągają lepsze stopnie w szkole, mają bardziej konstruktywne postawy moralne, wyższy poziom kompetencji społecznych, wyższy poziom samoregulacji i większe poczucie bezpieczeństwa. Szczególnie ważne jest środowisko, w którym się rozwijają. Wysoka wrażliwość stanowi o ogromnym potencjale i w warunkach wspierających będzie działać na korzyść dziecka, alternatywnie w warunkach szkodliwych zwróci się przeciwko niemu i będzie miało negatywny wpływ na jego funkcjonowanie. Bardzo wrażliwy i reaktywny układ nerwowy może w korzystnych warunkach wspierać rozwój kreatywności, intuicji i nieszablonowego myślenia. W niekorzystnych warunkach może ulec przeciążeniu i prowadzić do dezorganizacji, zmniejszając produktywność dziecka i obniżając jego samoocenę. Strategie ułatwiające pracę z dzieckiem wysoko wrażliwym Wiele metod terapeutycznych i rozwojowych, które polecane są dla dzieci wysoko wrażliwych, może przynieść korzyści także dzieciom nieposiadającym tej cechy. Jest to szczególnie istotna informacja dla nauczycieli pracujących z dużą grupą dzieci, gdy maleją szanse na indywidualne podejście do każdego z dzieci. Techniki medytacyjne i oddechowe doskonale sprawdzą się jako ćwiczenia pomiędzy kolejnymi zadaniami. Zatrzymanie się „w biegu” często jest trudne z uwagi na dużą ilość zadań, jednak umiejętność wyciszenia się i skupienia na chwili „tu i teraz” przyniesie długofalowe korzyści. Edukacja na temat emocji, radzenia sobie z nimi i panowania nad własnym ciałem może być doskonałym punktem rozpoczęcia rozmowy na temat dojrzewania. Współpraca rodzica z nauczycielem Bardzo istotna jest współpraca nauczyciela z rodzicem. Większość bardzo wrażliwych osób dąży do perfekcjonizmu i wiele od siebie oczekuje. Rozmowy na ten temat z dzieckiem, zarówno w przedszkolu czy szkole, jak i w domu, mogą zdjąć część presji narzuconej sobie przez dziecko. Dzieci wysoko wrażliwe preferują nauczanie poprzez bezpośrednie instrukcje indywidualne. Nie lubią występować przed grupą. Rolą nauczyciela jest dostrzeżenie potrzeb dziecka, które dopiero przy prawidłowym wsparciu może osiągnąć szczyt swoich możliwości, zarówno edukacyjnych, jak i społecznych. Dzieci wysoko wrażliwe chętniej będą wykonywać prace grupowe w gronie znanych sobie osób (przyjaciół), niż nieznajomych. Ten aspekt jest dość newralgiczny, gdyż może powodować opór w nauczycielu, by mimo wszystko „popychać” dziecko w kierunku nieznanego. Istotne będą indywidualne podejście i świadomość konsekwencji danych wyborów. Niemniej ważną rolę odgrywają czynniki, do których zwykle nie przywiązuje się szczególnej wagi. Dużo kolorów w wystroju sali i zbyt duża ilość światła mogą wpływać na nadmierne przebodźcowanie i tym samym zmniejszenie zdolności do rozwoju dziecka wysoko wrażliwego. Rodzice dzieci wysoko wrażliwych mogą w szczególny sposób przyczynić się do wsparcia rozwoju swoich dzieci, stając się niejako nauczycielami pedagogów swojego dziecka. Zwykle rodzic ma już określoną wiedzę i świadomość problemów, z jakimi może borykać się jego dziecko z uwagi na jego wysoką wrażliwość. Z racji tego warto, by rodzic uświadamiał nauczyciela, jakie mogą być reakcje dziecka na poszczególne elementy, jak można wesprzeć dziecko, gdy czuje się przytłoczone ilością bodźców. Otwartość nauczyciela i chęć wysłuchania rodzica stanowią tutaj główne czynniki umożliwiające odnalezienie się dziecka w środowisku szkolnym. Jak wspierać wysoko wrażliwe dziecko? Nowe i nieznane sytuacje sprawiają, że WWO czuje się niekomfortowo. Zwykle osoby wysoko wrażliwe preferują powtarzalne, ustrukturyzowane zajęcia, zasady i rytuały. W sytuacjach niejasnych, bez struktury, osoby WWO stają się nerwowe, pełne niepokoju... Artykuł jest dostępny w całości tylko dla zalogowanych użytkowników. Jak uzyskać dostęp? Wystarczy, że założysz bezpłatne konto lub zalogujesz się. Czeka na Ciebie pakiet inspirujących materiałow pokazowych. Załóż bezpłatne konto Zaloguj się Jesteś mamą wysoko wrażliwego dziecka? Podpowiadamy, jak pomóc mu radzić sobie z emocjami i problemami w dzieciństwie, aby w przyszłości wyrosło na szczęśliwą i spełnioną osobę. Wysoko wrażliwe dziecko – co to dokładnie oznacza?Wrażliwe dziecko: 15-20 procent wyjątków od regułyWysoko wrażliwe dziecko: 4 cechy, o których musisz wiedzieć1. Uświadamianie sobie subtelności2. Łatwe uleganie nadmiernemu pobudzeniu (przestymulowaniu)3. Głębokie reakcje wewnętrzne4. Ostrożność w nowych sytuacjachUważnie stawiaj granice Wysoko wrażliwe dziecko – co to dokładnie oznacza? To się może zdarzyć w każdej rodzinie. Pewnego dnia, na świat przychodzi maluch, który od pierwszych chwil swojego życia, jest “jakiś inny”. Częściej niż starsze rodzeństwo budzi się na przytulanie, ma kolki albo napady płaczu “bez powodu”. Jest niespokojny, gdy odwiedziny dziadków trwają zbyt długo albo ich zachwyty nad noworodkiem są zbyt głośne. Lubi rutynę Gdy ma kilka lat, potrzebuje stałego programu zajęć i powtarzalności, a po zbyt emocjonującym dniu długo nie może zasnąć. Wrażliwe na dotyk i inne bodźce Często też można usłyszeć od niego: Mamo, ta koszulka mnie gryzie! Nie zjem tego, bo to brzydko pachnie! Nie chcę iść do tej sali zabaw, tam jest strasznie głośno! Znów miałam ten okropny sen! Wystarczy, że kropla wody spadnie mu na spodnie, już chce je zmieniać (bo przecież są mokre). Ciekawe i mądre Ale przy tym takie dziecko zadaje mnóstwo pytań i to bardzo mądrych. Wydaje się być obdarzone niezwykłą intuicją oraz zauważa rzeczy, których inne maluchy nie dostrzegają (np. zmianę w czyimś wyglądzie, gorszy nastrój któregoś z rodziców). Za to wyprowadzone z równowagi, choćby przez nadmiar bodźców, łatwo wpada w płacz i długo nie może się uspokoić. Obserwuje zanim zacznie działać Dłużej niż rówieśnicy zastanawia się też nad różnymi sprawami, a wiele decyzji podejmuje dopiero po głębokim namyśle. Gdy chcesz zapisać je na zajęcia w klubiku, zanim zdecyduje się dołączyć do grupy, najpierw przez kilka tygodni przygląda się zabawom. Jeśli w tym opisie odnalazłaś choć część stwierdzeń, przy których pomyślałaś: “Tak to moja Hania” albo “To zupełnie jak nasz Jasiek” witaj w świecie dziecka wysoko wrażliwego! Szkoła życia w piaskownicy Wrażliwe dziecko: 15-20 procent wyjątków od reguły Z badań, przeprowadzonych przez amerykańską psycholożkę Elaine Aron, a później potwierdzonych przez wielu innych zajmujących się tym tematem badaczy wynika, że takich dzieci jest w społeczeństwie ok. 15-20 proc. Jest to cecha wrodzona, uwarunkowana genetycznie. Zanim ją odkryto i nazwano, wielu rodziców martwiło się, jak ich maluch da sobie radę w życiu z tą swoją nadwrażliwością. Inni próbowali na siłę zrobić z nich “normalne dzieci” wrzucając bez żadnej pomocy na głęboką wodę np. do nowej szkoły (musi dać sobie radę!). Tymczasem okazuje się, że takie dzieci znacznie bardziej niż ich koleżanki i koledzy przeżywają wszelkie zmiany, porażki czy kontakty z obcymi ludźmi i narażone na taki stres cierpią mocniej. Są jednak proste reguły, dzięki którym takie wyjątkowe dziecko może stać się szczęśliwym i spełnionym dorosłym. Jeśli rodzice wykażą dużo zrozumienia dla osobowości wrażliwego dziecka i poświęcą mu więcej uwagi, to wyrośnie ono na osobę odczuwającą znacznie więcej radości i zadowolenia z życia, i to na głębszym poziomie, niż inni ludzie. To nagroda za silniejsze odczuwanie emocji. Lęk przed szkołą – jak go oswoić? Wysoko wrażliwe dziecko: 4 cechy, o których musisz wiedzieć Elaine Aron, sama będąc mamą takiego malucha, doskonale zna potrzeby i trudności, związane z posiadaniem tej niezwykłej cechy, jaką jest wysoka wrażliwość. Opisuje szczegółowo kilka ważnych aspektów, które mogą sprawiać problemy wraz ze wskazówkami, jak pomóc dziecku. 1. Uświadamianie sobie subtelności Dzieci wysoko wrażliwe widzą i wiedzą więcej. Zauważają to, co dla innych niedostrzegalne albo zupełnie przez nich ignorowane. Są wyczulone na intensywność dźwięków, zapachów, jasnych świateł, ostrości potraw, a także nastroje lub potrzeby innych (mój brat jest chyba głodny). Niestety, sporo jest również różnych rzeczy, których wysoko wrażliwe dziecko nie lubi i które mu przeszkadzają (szorstki sweter, kawałek skórki na jabłku). RADY DLA RODZICÓW Wierz swojemu dziecku. Jeśli mówi, że sweter gryzie, a światło przeszkadza, to tak jest. W każdym razie ono tak to czuje. Okaż zrozumienie. Nawet jeśli nie możesz nic z tym zrobić w danym momencie (nie rozbierzesz go w parku do samej koszulki), to nie zaprzeczaj jego uczuciom mówiąc np. nie przesadzaj, to bardzo miękki sweter. Zaakceptuj to, co mówi, powiedz, że je rozumiesz. A dopiero potem wytłumacz, że w danym momencie nie możesz mu pomóc, ale zrobisz to, gdy tylko będzie to możliwe. Dziecko poczuje, że jego potrzeby są ważne, ale nauczy się też odkładać ich realizację na później. 2. Łatwe uleganie nadmiernemu pobudzeniu (przestymulowaniu) Dziecko, które zauważa znacznie więcej niż inni, szybciej także czuje się przytłoczone nadmiarem bodźców. Jednocześnie jego wyobraźnia podsuwa mu najrozmaitsze scenariusze tego, co może się wydarzyć. Powoduje to wewnętrzne rozdygotanie, napady złości lub płaczu. A także trudności w zasypianiu wówczas, gdy następnego dnia czeka je jakieś nowe zadanie. Te problemy są widoczne zwłaszcza w sytuacjach, w których dochodzi do rywalizacji z innymi (choćby na klasówce). RADY DLA RODZICÓW Staraj się przygotować dziecko do trudnych sytuacji. Przećwiczcie razem w domu zakres sprawdzianu. Opowiedz, jak to będzie, gdy zostanie poproszone o wygłoszenie wiersza przed klasą itp. Nie zostawiaj go samego ze swoimi lękami, bo urosną do niebotycznych rozmiarów. Rozmawiaj o tym, co może się nie udać. I potem wspólnie znajdźcie sposób na poradzenie sobie z ewentualną porażką. Skąd się biorą dzieci? Podpowiadamy, co odpowiedzieć dziecku 3. Głębokie reakcje wewnętrzne Jak już wspominaliśmy, dziecko wysoko wrażliwe wszystko przetwarza głębiej. Może je wyjątkowo smucić złe traktowanie zwierząt lub pożary w Australii. Cierpi mocniej niż inne, gdy rodzice się kłócą albo zostanie niesprawiedliwie potraktowane przez nauczycielkę. To prowadzi często do prawdziwej rozpaczy, i to nawet w zupełnie niezrozumiałych (bo wydaje się, że zupełnie błahych) sytuacjach. RADY DLA RODZICÓW Rozmawiaj z dzieckiem o emocjach. Naucz je nazywać swoje uczucia, bo dzięki temu będzie miało poczucie, że ma nad nimi kontrolę. Zachęcaj też do ich wyrażania, i to zarówno jeśli chodzi o te przyjemne (jak radość czy zadowolenie z siebie) jak i niemiłe (typu złość). Korzystaj z opcji “wrócimy do tego jutro”. Maluch, gdy jest zmęczony przeżywa wszystko o wiele mocniej i bardziej destrukcyjnie. Rano, wypoczęty zdecydowanie łatwiej poradzi sobie nawet z bardzo silnymi emocjami i lękami. 4. Ostrożność w nowych sytuacjach Dzieci wolą najpierw sprawdzić, potem dopiero działać. To te maluchy, które lepiej przygotować na to, że ich urodzinowe przyjęcie odbędzie się w sali zabaw (nie lubią niespodzianek). A nawet więcej, opowiedzieć im dokładnie, co po kolei się wydarzy. Dopiero wówczas będą naprawdę mogły się dobrze bawić. Ma to też swoje zalety: raczej nie spadną z huśtawki ani nie wyjdą same na ulicę, bo są nad wiek rozsądne. RADY DLA RODZICÓW Zaakceptuj ostrożność dziecka. A nawet więcej: doceń ją. Ale staraj się stale zachęcać je do próbowania nowych rzeczy, aby nie wyrosło na osobę, która wszystkiego się boi. Doceń i pochwal, gdy się przełamie i spróbuje czegoś nowego. To utwierdzi je w przekonaniu, że warto “zaryzykować” aby odnieść sukces. Nieśmiałe dziecko – jak je ośmielić? Uważnie stawiaj granice To trudny temat, bo z jednej strony każdemu maluchowi rodzice powinni postawić granice (wtedy czuje się bezpieczniej), ale z drugiej, to wysoko wrażliwe dziecko przeżywa każdą karę wielokrotnie mocniej. Dlatego tak ważne jest umiejętne stosowanie tej metody wychowawczej i to możliwie rzadko. Jak stawiać granice? Bardzo istotne jest zapobieganie konfliktom – problemy pojawiają się najczęściej wtedy, gdy dziecko jest zmęczone lub nie wie, co go czeka. Dlatego warto stosować się do zamieszczonych wyżej rad o przygotowaniu malucha do nowych sytuacji. Niezwykle istotne jest przestrzeganie pór posiłków (wysoko wrażliwe dzieci także głód odbierają znacznie mocniej) oraz godziny położenia się do łóżka. Jeśli jednak dziecko zachowuje się w sposób, którego nie można zaakceptować (np. zabiera innym dzieciom zabawki, bije je itp.) trzeba zapowiedzieć nałożenie kary (jeśli nie przestaniesz, pójdziemy do domu) i następnie konsekwentnie to zrealizować. Uwaga! Raczej nie powinno się odsyłać wysoko wrażliwych dzieci samotnie do pokoju, bo mogą wpaść w histerię. Lepiej odsunąć malucha na większą niż zwykle odległość, ale w tym samym pomieszczeniu. Nie dopuść do eskalacji Nie można dopuszczać do eskalacji konfliktu i próby sił, bo to bardzo wyczerpuje zarówno dziecko, jak i rodziców. Trzeba uciąć wszelkie problemy tak szybko, jak to możliwe, gdyż w przeciwnym przypadku mamy niemal pewną nocną pobudkę (ono nadal będzie to przeżywać!). Jak powiedzieć dziecku o rozwodzie? Nie każ dziecka za nadwrażliwość Nigdy, przenigdy nie wolno karać dziecka, które wpadnie w szał (wściekłość). Ono nad tym nie panuje. To nie jest objaw jego “niegrzeczności”, a właśnie wrażliwości. Nie umie ono poradzić sobie z nagromadzonymi emocjami. Dokładanie mu za to kary jest całkowitym nieporozumieniem i nie prowadzi do niczego dobrego. Najlepiej pozwolić mu odreagować, a potem je przytulić. Na rozmowy o przyczynach zachowania przyjdzie czas wtedy, gdy już się uspokoi (ale koniecznie trzeba to zrobić!). Wiemy już, jak bardzo wyjątkowe są to dzieci. Dzięki swej wrażliwości mają zaskakująco dużo empatii, są kreatywne i potrafią korzystać na co dzień ze swojej niezwykłej intuicji. Gdy w dzieciństwie zostaną potraktowane z szacunkiem dla ich odmienności, wyrosną na wspaniałych ludzi, obdarzonych talentem twórczym i mnóstwem przyjaciół. A rodzice będą mogli obserwować z przyjemnością, jak z ich maleńkiego, przestraszonego światem malucha, wyrasta wrażliwa osoba, dająca także im samym wiele wsparcia. Warto przeczytać: Elaine Aron “Wysoko wrażliwe dziecko”, Wyd. GWP ADHD – jak rozpoznać problem i pomóc dziecku? Osoba wysoce wrażliwa doświadcza świata inaczej niż inni. Ze względu na biologiczne różnice, z którymi się urodziła, jest bardziej świadoma pewnych odmienności, a także głęboko przetwarza informacje. Jak wspierać taką osobę, jeśli znajduje się w grupie dzieci o innym stopniu wrażliwości? Czy można ułatwić jej funkcjonowanie, by jej rozwój przebiegał prawidłowo? KIM JEST WWO? Wysoko wrażliwa osoba (WWO) to termin stworzony do określenia grupy ludzi, których mózgi bardzo głęboko przetwarzają wszystkie informacje, w tym emocje, myśli i bodźce sensoryczne. To sprawia, że ​​są bardziej wrażliwi, zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie, w porównaniu z innymi ludźmi. Osoba wysoko wrażliwa posiada cechę temperamentu, którą profesjonalnie określa się wrażliwością przetwarzania sensorycznego. Cecha ta opisuje zarówno pozytywne, jak i negatywne, międzyludzkie różnice we wrażliwości na środowisko. Samo pojęcie wysoko wrażliwej osoby zostało wprowadzone przez dr Elaine Aron (psycholożkę i autorkę książki Wysoko wrażliwi, wydanej w 1996 r.). Dzięki sukcesowi tej publikacji zostało ono spopularyzowane i coraz częściej używane jest przez osoby interesujące się własnym rozwojem. Warto pamiętać, że wysoka wrażliwość to cecha osobowości, a nie zaburzenie czy też choroba. Samo pojęcie nie jest jeszcze naukowo do końca określone. Według dr Elaine Aron szacuje się, że ok. 20% populacji rodzi się z wyższą wrażliwością na przetwarzanie sensoryczne. Oznacza to, że ​​ układ nerwowy takich osób przetwarza informacje bardziej szczegółowo, niż to występuje u innych. Tak dokładne przetwarzanie, mimo swoich plusów, może prowadzić do nadmiernej stymulacji. WYSOKO WRAŻLIWE DZIECKO Jest bardzo prawdopodobne, że w każdej grupie znajduje się kilka wysoko wrażliwych dzieci. Wysoka wrażliwość wiąże się zarówno z pozytywnymi cechami, jak i tymi, które mogą utrudniać ogólne funkcjonowanie. Dla części wysoko wrażliwych dzieci problemem jest ich wysoka wrażliwość na hałas, zwykle nieodłącznie związanym z przebywaniem w tłumie dzieci. Także zdobywanie pewnych umiejętności społecznych zajmuje im trochę więcej czasu, co może skutkować przypisaniem im „łatki” nieśmiałych i wycofanych. Wiele wysoko wrażliwych osób reaguje emocjonalnie na wszelkie niesprawiedliwości, a także z trudnością dostosowuje się do zmian i bycia „pod presją”. Poprzez swoje przeczulenie na wszelkie bodźce, łatwo czują się przytłoczeni własnymi emocjami. Zrozumienie WWO może obudzić wrażliwość u innych osób, przebywających razem z nimi. Szkolenia nauczycieli na temat osób bardzo wrażliwych prawie jednak nie występują. Z pewnością jest to obszar, który wymaga większej uwagi systemu edukacji. Nieznajomość potrzeb i funkcjonowania WWO może prowadzić do niepotrzebnego etykietowania, czego można by łatwo uniknąć, gdyby nauczyciele stali się bardziej świadomi tego problemu i zaczęli stosować skuteczne strategie na swoich zajęciach. Wielu z nauczycieli wskazuje, że wiedzieli, że niektórzy z ich uczniów są bardziej wrażliwi, ale nie byli w pełni zaznajomieni z pojęciem osób wysoko wrażliwych. Zapytani o to, jak dbają o swoich wrażliwych uczniów, często odpowiadali, że zwykle próbują bardziej zaangażować ich w zadania lub zadawać im otwarte pytania, jednak bez świadomości, czy to naprawdę jest najlepsze wsparcie. Niektórzy wspominają także, że brakuje dostępnych zasobów, a uczniowie, którzy gorzej radzą sobie z nauką, a także ci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i niepełnosprawnościami, są zwykle postrzegani priorytetowo. Nauczycielom trudno było określić, jak zapewnić wysoko wrażliwym uczniom prawidłowe warunki rozwoju. Jest to kluczowy problem, gdyż w sytuacji, kiedy bardzo wrażliwi uczniowie znajdują się w sprzyjającym środowisku, osiągają lepsze oceny i wyższy poziom umiejętności społecznych (Baryła-Matejczuk, 2020). ZNAKI SZCZEGÓLNE Dziecko wysoko wrażliwe może powoli odpowiadać na pytania, a także odpowiadać nietypową konstrukcją zdania. Bardzo łatwo nadmiernie się stymuluje i nie radzi sobie dobrze z terminowością lub presją czasu. Zdarza się też, że reaguje emocjonalnie i z trudnością przyjmuje krytykę. Warto, by nauczyciele uświadomili sobie te różnice na początku drogi edukacyjnej tych dzieci i zrozumieli, że dostrzeżenie tych znaków może pomóc w rozpoczęciu procesu ich identyfikacji. Częścią tego procesu powinno być również ostrożne określanie dzieci jako „nadwrażliwych” lub „zbyt delikatnych”, aby ich nie etykietować na starcie. Może to dotyczyć zwłaszcza chłopców, dla których bycie wrażliwym w społeczeństwach, w których oczekuje się, że mężczyźni będą twardzi i silni, jest bardzo trudne. Używanie negatywnych określeń przy nazywaniu zachowań, które odbiegają od tych rzekomych norm, może być szkodliwe dla ich rozwoju. Najważniejszym zadaniem w kontekście pracy z dziećmi wysoko wrażliwymi jest zapewnienie nauczycielom dostępu do zasobów i zwiększenie świadomości tego problemu – co z kolei może mieć duży wpływ na jakość nauczania i uczenia się. WYZWANIE DLA EDUKACJI Temat wrażliwości w literaturze psychologicznej opisywany jest na różne sposoby. Psychologia rozwojowa kładzie nacisk na wrażliwość dziecka przede wszystkim jako gotowość lub podatność na określone wpływy, których celem jest rozwinięcie pewnych funkcji lub doskonalenie pewnych umiejętności. W tym przypadku wrażliwość opisuje się w odniesieniu do interakcji z otoczeniem, na którą składają się cechy dziecka, zasoby środowiskowe, a także jakość relacji dziecka z otoczeniem (Brzezińska, 2003). Wysoka wrażliwość u dzieci może być odbierana przez rodziców i nauczycieli jako dysfunkcja lub deficyt. Dziecko, którego reakcje w dużej mierze różnią się od reakcji rówieśników, staje się problemem, a rodzice mogą martwić się o jego zdolność do radzenia sobie z rzeczywistością przedszkolną i szkolną. Warto, by wysoka wrażliwość była jednak postrzegana jako indywidualny zasób dziecka i jego potencjał. Niektórzy określają ją jako zaletę, której pojawienie się wymaga zapewnienia odpowiednich warunków podtrzymujących. ZALETY I WADY WRAŻLIWOŚCI Liczne badania wykazały, że sama wysoka wrażliwość nie jest zaburzeniem, jednak w niesprzyjających warunkach może wiązać się z licznymi trudnościami. Dzieci bardzo wrażliwe określane są jako reaktywne, łatwo podatne na stres, nieśmiałe, zahamowane w zachowaniu. Jednak w sprzyjającym środowisku dzieci wysoko wrażliwe radzą sobie lepiej niż ich rówieśnicy: osiągają lepsze stopnie w szkole, mają bardziej konstruktywne postawy moralne, wyższy poziom kompetencji społecznych, wyższy poziom samoregulacji i większe poczucie bezpieczeństwa. Szczególnie ważne jest środowisko, w którym się rozwijają. Wysoka wrażliwość stanowi o ogromnym potencjale i w warunkach wspierających będzie działać na korzyść dziecka, alternatywnie w warunkach szkodliwych zwróci się przeciwko niemu i będzie miało negatywny wpływ na jego funkcjonowanie. Bardzo wrażliwy i reaktywny układ nerwowy może w korzystnych warunkach wspierać rozwój kreatywności, intuicji i nieszablonowego myślenia. W niekorzystnych warunkach może ulec przeciążeniu i prowadzić do dezorganizacji, zmniejszając produktywność dziecka i obniżając jego samoocenę. STRATEGIE UŁATWIAJĄCE PRACĘ Z DZIECKIEM WRAŻLIWYM Wiele metod terapeutycznych i rozwojowych, które polecane są dla dzieci wysoko wrażliwych, może przynieść korzyści także dzieciom nieposiadającym tej cechy. Jest to szczególnie istotna informacja dla nauczycieli pracujących z dużą grupą dzieci, gdy maleją szanse na indywidualne podejście do każdego z dzieci. Techniki medytacyjne i oddechowe doskonale sprawdzą się jako ćwiczenia pomiędzy kolejnymi zadaniami. Zatrzymanie się „w biegu” często jest trudne z uwagi na dużą ilość zadań, jednak umiejętność wyciszenia się i skupienia na chwili „tu i teraz” przyniesie długofalowe korzyści. Edukacja na temat emocji, radzenia sobie z nimi i panowania nad własnym ciałem może być doskonałym punktem rozpoczęcia rozmowy na temat dojrzewania. RODZIC I NAUCZYCIEL Bardzo istotna jest współpraca nauczyciela z rodzicem. Większość bardzo wrażliwych osób dąży do perfekcjonizmu i wiele od siebie oczekuje. Rozmowy na ten temat z dzieckiem, zarówno w przedszkolu czy szkole, jak i w domu, mogą zdjąć część presji narzuconej sobie przez dziecko. Dzieci wysoko wrażliwe preferują nauczanie poprzez bezpośrednie instrukcje indywidualne. Nie lubią występować przed grupą. Rolą nauczyciela jest dostrzeżenie potrzeb dziecka, które dopiero przy prawidłowym wsparciu może osiągnąć szczyt swoich możliwości, zarówno edukacyjnych, jak i społecznych. Dzieci wysoko wrażliwe chętniej będą wykonywać prace grupowe w gronie znanych sobie osób (przyjaciół), niż nieznajomych. Ten aspekt jest dość newralgiczny, gdyż może powodować opór w nauczycielu, by mimo wszystko „popychać” dziecko w kierunku nieznanego. Istotne będą indywidualne podejście i świadomość konsekwencji danych wyborów. Niemniej ważną rolę odgrywają czynniki, do których zwykle nie przywiązuje się szczególnej wagi. Dużo kolorów w wystroju sali i zbyt duża ilość światła mogą wpływać na nadmierne przebodźcowanie i tym samym zmniejszenie zdolności do rozwoju dziecka wysoko wrażliwego. Rodzice dzieci wysoko wrażliwych mogą w szczególny sposób przyczynić się do wsparcia rozwoju swoich dzieci, stając się niejako nauczycielami pedagogów swojego dziecka. Zwykle rodzic ma już określoną wiedzę i świadomość problemów, z jakimi może borykać się jego dziecko z uwagi na jego wysoką wrażliwość. Z racji tego warto, by rodzic uświadamiał nauczyciela, jakie mogą być reakcje dziecka na poszczególne elementy, jak można wesprzeć dziecko, gdy czuje się przytłoczone ilością bodźców. Otwartość nauczyciela i chęć wysłuchania rodzica stanowią tutaj główne czynniki umożliwiające odnalezienie się dziecka w środowisku szkolnym. WSPARCIE DZIECKA Nowe i nieznane sytuacje sprawiają, że WWO czuje się niekomfortowo. Zwykle osoby wysoko wrażliwe preferują powtarzalne, ustrukturyzowane zajęcia, zasady i rytuały. W sytuacjach niejasnych, bez struktury, osoby WWO stają się nerwowe, pełne niepokoju i trudno im zachować wewnętrzną równowagę. Oczywiście, środowisko przedszkolne nie jest w stanie zapewnić idealnych warunków w tym aspekcie, gdyż nieprzewidziane sytuacje zdarzają się dość często, jednak wiedza na ten temat może pomóc nauczycielowi zareagować w odpowiedni sposób i okazać więcej zrozumienia, gdy dziecko poczuje się zagrożone. Wystarczy kilka słów w kierunku dziecka, które okazuje stres w nieznanej sytuacji, by pomóc mu uporać się z trudnymi dla niego emocjami. Dla dziecka wysoko wrażliwego bliskie relacje są bardzo ważne, jednak preferują małe grono przyjaciół. Większe grupy ludzi i duże przestrzenie są postrzegane przez nich negatywnie i z niechęcią biorą udział w zajęciach, które zmuszają je do interakcji z dużą liczbą osób. Także wszelkie konflikty mają negatywny wpływ na WWO. Mogą powodować trudności w utrzymaniu koncentracji na zajęciach, a nawet później, gdy znajdą się już w domu. Ważne jest, aby nauczyciel potrafił zauważyć, że dzieje się coś istotnego w grupie przedszkolnej. Szybka reakcja może wspomóc zażegnanie konfliktu i utrzymanie równowagi w klasie. KLUCZOWE OBSZARY DO PRACY Stworzenie odpowiednich warunków do rozwoju dziecka wysoko wrażliwego wymaga od rodziców i nauczycieli zrozumienia potrzeb dziecka i zaoferowania pomocy w rozwoju w czterech kluczowych obszarach: rozwoju poczucia własnej wartości, zmniejszenia poczucia wstydu, dyscypliny i umiejętnego uznania własnej wrażliwości (Aron 2002). Samoocena u dzieci bardzo wrażliwych jest zwykle nieumyślnie obniżona. Podatność na krytykę i ostrą krytyką samego siebie to dwa czynniki kształtujące niską samoocenę. Charakterystyczne przewidywanie czarnych scenariuszy upodabnia je do osób cierpiących na depresję (Taylor, Brown 1988). Kluczowe zadania zarówno rodziców, jak i nauczycieli w tym zakresie powinny koncentrować się na pomaganiu dziecku w podniesieniu jego samooceny, poprzez uznanie i pochwałę za nawet najmniej istotne (z perspektywy rodzica lub nauczyciela) osiągnięcia i inicjatywy, użycie starannego doboru słów podczas udzielania informacji zwrotnej i podkreślenie mocnych stron dziecka. Dzieci wysoko wrażliwe mają szczególną skłonność do silnego odczuwania wstydu i poczucia winy. Z tego powodu konieczne jest unikanie sytuacji, które mogą prowadzić do wzrostu poczucia wstydu i obwiniania się. Dzieci takie częściej niż ich rówieśnicy obwiniają siebie za trudne sytuacje. Zarówno rodzic, jak i nauczyciel powinni dołożyć wszelkich starań, aby nie narażać ich na sytuacje, które wywołują w nich dane emocje lub są w ten sposób przez nie postrzegane. Badania potwierdziły, że bardzo wrażliwe dzieci w naturalny sposób uwewnętrzniają kodeks moralny. Trudniej jest im zaakceptować sytuacje, w których angażują się w czynności związane z dezaprobatą (np. zniszczenie zabawki), i mają poczucie niespełnienia oczekiwań innych. Z tego powodu rodzice i nauczyciele muszą kreatywnie wykorzystywać wyobraźnię, aby uniknąć sytuacji kary lub krzyku na dziecko, które mogą być odebrane przez dziecko jako zbyt surowe i nie przyniosą pożądanego efektu. Dzieci wysoko wrażliwe szybciej poddają się poczuciu dyskomfortu i znacznie szybciej tracą cierpliwość, a kiedy tak się dzieje, trudniej jest im być posłusznym rodzicom czy nauczycielom. Zapobieganie takim stanom nie jest oznaką ulegania kaprysom dziecka, ale formą zaspokajania jego potrzeb. Czwartym kluczowym wymiarem wysoce wrażliwego dziecka jest odpowiednia do wieku rozmowa o wysokiej wrażliwości. Zrozumienie własnej wrażliwości nie tylko sprzyja rozwojowi wysokiej samooceny dziecka, ale także umożliwia ustalanie granic. Rozmowa na ten temat umożliwi dziecku nawiązanie satysfakcjonujących relacji bez obawy przed odrzuceniem, z pełną świadomością prawa do niepodejmowania pewnych czynności lub uczestniczenia w sytuacjach, które sprawiają, że czuje się niekomfortowo. PODSUMOWANIE Najodpowiedniejszą formą wsparcia nauczycieli i wychowawców w przygotowaniu ich do pracy z dziećmi wysoko wrażliwymi jest wyposażenie ich w wiedzę z zakresu wysokiej wrażliwości – pomoc w zrozumieniu, jak bardzo wrażliwe dzieci różnią się od innych dzieci i jakie są ich potrzeby, a także wyposażenie ich w narzędzia. Specyficzne style i metody pracy z dziećmi wysoko wrażliwymi (zapoznanie ich z elementami interwencji i samoregulacji opartej na temperamencie, edukacji somatycznej, uważności). Wysoko wrażliwe dzieci nie lubią odgórnego autorytetu, który daje im rozkazy. Dając dziecku możliwość zaprezentowania swoich przemyśleń, uzyska się zdecydowanie lepsze efekty. Także dając wybór, zamiast odgórnie narzuconych reguł, sprawia się, iż wysoko wrażliwe dzieci są w stanie rozwijać swój potencjał. One potrzebują wyborów, muszą wiedzieć, że w placówce oświatowej mają głos i wybór. Bez możliwości wyboru denerwują się i są sfrustrowane. Praca z dzieckiem wysoko wrażliwym wymaga zdobycia dodatkowej wiedzy, a także przygotowania praktycznego. Jednakże jego ścieżka edukacji może przynieść nagrodę w postaci pilnego i oddanego ucznia, którego rozwój przerośnie oczekiwania nauczycieli. Źródło: Autor: Anna Bajus Witaj szkoło!Szkoła! Temat rzeka, temat tabu ludzi dorosłych wysoko wrażliwych, często wyśmiewanych, obrażanych za swoją słabą koordynację ruchową, brak koncentracji, czy zbyt wolne rozwiązywanie zadań. Jakże często wszystkie te sprawy były rozkładane na czynniki pierwsze: dysleksja, dysortografia, zaburzenia koordynacji ruchowej, słuchowej, itd.… Często nie mając pojęcia, że te wszystkie dysfunkcje to część większej całości, na którą jakże często brak szerszego spojrzenia. Zwłaszcza w szkołach systemowych, gdzie często dzieci, jak w moim przypadku uczyło się około 30cioro, a nauczyciel był tyko jeden. Poczynając od hałasu panującego w tak licznej grupie, dołączając do tego ilość zadań do wykonania, która z roku na rok rośnie jak grzyby po deszczu, nie wspominając o chęci wykonania perfekcyjnie każdego zdania przez dziecko wysoko wrażliwe dochodzimy do tak zwanego stanu alarmującego, który może zapowiadać katastrofę! Często dopiero po pewnym czasie zaczynamy zauważać problem, bądź nauczyciel zaczyna zwracać uwagę na brak koncentracji dziecka, czy, to co coraz częściej się zdarza, sugerować rodzicom początki syndromów zespołu Aspergera, bądź zaburzeń ze spektrum autyzmu. Co prowadzi do jeszcze większej katastrofy, bo rodzice albo są przerażeni, albo próbują udowodnić, że ich dziecko nie przejawia zachowań świadczących o wyżej wymienionych syndromach. Jednocześnie zachowanie dziecka nie umacnia nas w naszym przekonaniu o braku zaburzeń. Brak informacji o wysokiej wrażliwości to był mój największy problem, gdyż to co opisuję znam z autopsji. I tylko dzięki świeżemu podejściu i zorientowanym w temacie specjalistom mogliśmy bardzo szybko zareagować, na nie poparte badaniami, ani chęcią przeprowadzenia badań, testów teorie o początkach poważniejszych zaburzeń… Oczywiście specjaliści sobie a placówka edukacyjna sobie… Najgorsze po niewiedzy i braku odpowiedniej reakcji jest brak zrozumienia tematu przez wiele osób, które mają wpływ na rozwój dziecka wysoko wrażliwego. Co może prowadzić do pogłębiających się problemów i błędnego koła niemocy wyjścia z sytuacji. Gorsze zachowanie dziecka, większe przekonanie szkoły, przedszkola o słuszności sowich teorii prowadzi do błędnych sugestii o konieczności zmiany szkoły bądź konieczności terapii. Co czasem i jest wyjściem z sytuacji, ale nie zawsze. Jest to bardzo indywidualna sprawa. Czasem kończy się na nauczaniu domowym. Temat jest tak szeroki, jak ilość dzieci wysoko wrażliwych, które rozpoczynają swoją edukację. Dlatego myślę, że bardzo ważne jest uświadomienie sobie, jako rodzicowi dziecka wysoko wrażliwego, że moje dziecko jest wysoko wrażliwe i odpowiedzenie sobie na kilka pytań, zanim dokonamy wyboru odpowiedniej szkoły. W przypadku dziecka wysoko wrażliwego pytań o odpowiednią szkołę jest nie mało: Ilość osób w klasie, wiek uczniów, czy klasy są mieszane wiekowo,Forma prowadzonych zajęć: formalnie w ławkach czy w okręgu, czy w inny sposób,Rodzaj szkoły : systemowa, Montessori, Demokratyczna, Szkoła o modelu Szwedzkim, itd.,Ilość zajęć i podejście do zadań domowych, a może całkowity brak zadań domowych,Formy oceny pracy dziecka: liczbowe, graficzne czy tabela kompetencji, czy ocena opisowa na koniec semestru Nie jest to łatwa decyzja, bo nawet najlepsza szkoła w teorii, z powodu ludzi w niej pracujących czy dzieci może stać się dla dziecka koszmarem, a może okazać się wspaniałym miejscem, gdzie poczuje się zaopiekowane i bezpieczne. Gdzie chętnie będzie zdobywać wiedzę, gdyż akurat chęć do poszerzania wiedzy to jedna z wielu mocnych stron osób wysoko wrażliwych. Czasem wydaje Ci się, że skoro skończyłąś/łeś szkołę systemową (publiczną) to nic nie stoi na przeszkodzie, by Twoje dziecko też do takiej właśnie szkoły poszło. Przecież zawsze można poszukać innej w razie jakichkolwiek problemów… I w tym miejscu chciałabym zaznaczyć, jak istotne dla osób wysoko wrażliwych jest minimalizowanie zmian. Każda zmiana w życiu dziecka, czy osoby wysoko wrażliwej to bardzo duży stres. Zmiana szkoły, zmiana miejsca zamieszkania, zmiana regionu, raju zamieszkania to czynniki bardzo często wypływające na zachowanie osób wysoko wrażliwych, na ich interakcje z otoczeniem, z rodziną. Ponad 60% osób wysoko wrażliwych to introwertycy, w których przypadku rozmowa o uczuciach, o emocjach, o tym co myślą jest bardzo trudna. Zatem jednym z pierwszych oznak braku zadowolenia ze zmiany będzie zachowanie dziecka. Dlatego warto myślę poświęcić trochę czasu by dobrać szkołę jak najlepiej już od samego początku do możliwości dziecka. Oczywiście w ramach własnych możliwości, bo jak wiadomo szkoły prywatne oferują naprawdę szeroką gamę form kształcenia, aczkolwiek też wachlarz cen czesnego jest bardzo szeroki. Bywa i tak, że szkoła, rówieśnicy, ilość zadań, hałas to zwyczajnie za dużo dla wysoko wrażliwego dziecka. I w tej sytuacji jednym z rozwiązań jest nauczane domowe, coraz popularniejsze w Polsce. Dzięki indywidualnemu nauczaniu, czy to z rodzicem czy z nauczycielem dziecko nie przytłoczone zbyt dużą ilością bodźców potrafi doskonale się skoncentrować na zadaniach i jego wyniki w nauce są znacznie lepsze, aniżeli kiedy uczęszczało do placówki. Jak wszystko ma to swoje plusy i minusy. W przypadku nauki w domu dziecko nie doskonali swoich interakcji interpersonalnych, nie może poznać rówieśnika, a wiadomo, że posiadanie „bratniej duszy” dla osoby wysoko wrażliwej to ogromny plus. Jest to tak bardzo indywidualna sprawa, że każdy rodzic musi sam rozważyć i wybrać tę szkołę i formę edukacji, która zdaje się być w danym momencie najlepsza. Po semestrze czy roku nauczania wszystko może się zmienić. W naszym przypadku zawsze były uwagi typy dziecko za późno nauczyło się trzymać łyżkę, kredkę, nożyczki, a okazuje się że stało się to zaraz po tym jak ktoś zauważył brak. Wystarczyło dać trochę więcej czasu takiemu dziecku, poświęcić uwagi a nie oceniać przestarzałym często systemem oceny kompetencji czy umiejętności…Zycie wiele rzeczy weryfikuje samo. Ten czas, trudny teraz dla wielu z nas, czas nauki w domu czy pracy w domu dla osób wysoko wrażliwych w wielu przypadkach okazał się zbawienny. Dzieci wysoko wrażliwe nagle będąc w domu, z dala od osób, które je zaczepiały, biły, przezywały uczą się dużo chętniej i nie mają w sobie tych drżących dłoni, wstając do szkoły jak kiedyś. Z drugiej strony tęsknią, bo łatwo się przywiązują, czy to do nauczyciela, czy to do rówieśnika, który jako jedyny potrafi im podać pomocą jest to łatwy czas ani dla dzieci ani dla dorosłych wysoko wrażliwych, ale myślę że warto się zawsze zastanowić na wyborem szkoły, zanim dziecko podejmie edukację tak by miało zwyczajnie mniej stresu, którego teraz i tak nie brakuje.

dziecko wysoko wrażliwe w szkole